Chăm sóc và vệ sinh cho trẻ sơ sinh

Ngoài chuyện bú và ngủ, vệ sinh thân thể cho bé sơ sinh là kỹ năng cơ bản mà mọi bà mẹ và ông bố cần phải biết khi có con. Bài viết này sẽ hướng dẫn bố mẹ cách chăm sóc bé sơ sinh ở một số bộ phận quan trọng trên cơ thể bé.

Chăm sóc cuống rốn

Sau khi bé ra đời, dây rốn của bé được kẹp và cắt gần sát với cơ thể của bé (việc này không làm đau bé) để lại một đoạn cuống rốn ngắn. Phần cuống rốn này cần được giữ sạch và khô ráo nhất có thể trong khoảng 10-21 ngày để nó khô và rụng đi. Cuống rốn rụng đi để lại một chiếc rốn với phần da còn hơi non và bạn có thể thấy một chút máu thấm vào mép tã của bé (đừng lo, điều này là bình thường!), vài ngày sau rốn của bé sẽ lành hẳn.

Để giữ sạch và khô ráo cho phần cuống rốn chưa rụng, hãy mặc tã cho bé dưới rốn để cuống rốn thoáng khí và không bị tiếp xúc với nước tiểu. Tránh tắm bé sơ sinh trong chậu và ngâm người bé vào nước khi cuống rốn chưa rụng.

Nếu trời ấm áp, bạn chỉ cần mặc tã dưới rốn cùng với áo thun cotton rộng thoáng để không khi có thể lưu chuyển trên da và giúp làm khô cuống rốn của bé. Đừng nên cho bé mặc đồ bộ liền quần cho đến khi cuống rốn rụng hẳn.

Ngày nay, nhiều bác sỹ không còn khuyên các bà mẹ dùng cồn y tế để sát trùng cuống rốn cho bé vì có bằng chứng cho thấy rốn bé lành nhanh hơn khi không dùng cồn. Bạn chỉ cần lau người cho bé bằng bọt biển mềm trong thời gian cuống rốn chưa rụng. Triệu chứng nhiễm trùng cuống rốn (hiếm gặp) gồm có sưng hoặc tấy đỏ, có mủ ở gốc rốn và bé bị sốt.

"Xử lý" cứt trâu trên da đầu

Dù trông không dễ coi chút nhưng lớp cứt trâu đóng trên da đầu trẻ sơ sinh là rất thường gặp và không hại gì đến sức khoẻ của bé. Em bé có thể có những vảy da khô bong tróc trông như gàu hoặc nặng hơn là các mảng mày đóng dày màu ngả vàng và bết dầu.

Hiện tượng này xuất hiện vào khoảng giữa tuần tuổi thứ hai đến 3 tháng tuổi và thường tự biến mất sau vài tháng. Trẻ 6-7 tháng tuổi có những mảng cứt trâu đóng trên da đầu là bình thường và không có gì đáng ngại.

Cứt trâu là kết quả của việc các tuyến nhờn ở da đầu bé sản xuất ra quá nhiều dầu, sau đó lượng bã nhờn này khô đi, đóng thành mảng và bong tróc. Nhiều chuyên gia cho rằng các hormone từ cơ thể người mẹ chuyển sang bé trong quá trình sinh nở khiến các tuyến nhờn bị kích thích và hoạt động quá mức. Khi các hormone cân bằng trở lại sau vài tháng, tình trạng đáng ghét này sẽ dần mất đi.

Cách tốt nhất để loại bỏ lớp cứt trâu là gội đầu cho bé hàng ngày với dậu gội dịu nhẹ cho em bé. Trước tiên, hãy nhẹ nhàng massage đầu cho bé với các ngón tay hoặc khăn bông mềm để làm mềm và rã các lớp mày. Trước khi xả nước, chải tóc cho bé với bàn chải tóc mềm dành cho em bé để loại bỏ những mảng cứt trâu đã bong ra.

Một số bố mẹ thoa dầu khoáng hoặc dầu em bé lên đầu bé để làm mềm lớp mày, nhưng các chuyên gia từ Viện Nhi khoa Mỹ cho rằng việc này chẳng ích lợi gì và thậm chí còn góp thêm dầu vào lớp cứt trâu vốn là bã nhờn khiến những lớp mày này càng có điều kiện phát triển thêm.

Thường thì lớp cứt trâu này sẽ tự hết nhưng hãy hỏi ý kiến bác sỹ nếu tình hình kéo dài, tệ hơn hoặc lan rộng ra. Bác sỹ có thể kê toa dầu gội đặc trị hoặc kem chứa cortisone.

Cắt móng tay và móng chân

Móng tay của em mềm và dẻo hơn của người lớn, nhưng đừng chủ quan, chúng cũng rất sắc và bé hoàn toàn có thể cào xước mặt bé và cả bạn nữa khi bé vẫn chưa thể kiểm soát được cử động của mình.

Móng tay của bé mọc rất nhanh nên bạn có thể phải cắt móng tay cho bé đến vài lần một tuần. Trong khi đó, móng chân mọc chậm hơn nên bạn cũng sẽ ít phải cắt móng chân cho bé thường xuyên hơn.

Một số cha mẹ “xử lý” những chiếc móng mọc dài của bé bằng cách cắn, nhưng mọi chuyên gia đều cho rằng việc này không nên vì có thể gây nhiễm trùng cho bé.

Bạn cần sắm một bộ bấm hoặc cắt móng tay cho bé và nhớ tìm một người phụ bạn mỗi lần cắt móng tay cho bé. Người này sẽ giữ cho bé không giẫy để bạn có thể cắt móng tay cho bé nhanh chóng và an toàn; hoặc bạn cũng có thể cắt móng tay cho bé khi bé đang ngủ say. Hãy giữ chặt bàn tay bé khi cắt và hơi tách phần đầu ngón tay ra khỏi móng để không cắt phạm vào da bé.

Nếu quá lo lắng có thể cắt nhầm vào tay bé, bạn có thể dùng dũa móng tay mềm dành cho em bé để chăm sóc em bé tốt nhất.